Oświetlenie i kształtowanie przestrzeni w ogrodzie

Letnie dni sprzyjają spędzaniu czasu na świeżym powietrzu. Tworząc przemyślane ogrodowe aranżacje, mamy szansę na uzyskanie otoczenia przyjaznego za dnia i po zmroku. Dobór odpowiednich opraw oświetleniowych to klucz do wykreowania przestrzeni, która będzie zarazem funkcjonalna, bezpieczna i nastrojowa.

Naturalne czy sztuczne?

Funkcjonalny i piękny ogród powstaje dzięki właściwie dobranej roślinności, nawierzchni, małej architekturze oraz oświetleniu. Ostatni z wymienionych elementów jest kluczowym czynnikiem wpływającym na plastyczność przestrzeni oraz efekt wizualny całej kompozycji.

Za dnia ogród oświetlony jest światłem dziennym, po zmierzchu wkomponowanym w jego przestrzeń oświetleniem sztucznym. Sztuka polega na tym, by w obu przypadkach aranżacja prezentowała się równie dobrze. Otoczenie, które w ciągu dnia będzie stanowić idealne miejsce do wypoczynku, zabaw z dziećmi i spożywania wspólnych posiłków na świeżym powietrzu, wieczorem może przeistoczyć się w klimatyczne miejsce owiane aurą tajemniczości, ale jednocześnie doświetlone w taki sposób, by dawać komfort użytkowania i poczucie bezpieczeństwa.

Umiejętnie zastosowane oświetlenie sztuczne, choć czasem niedoceniane, może dawać ciekawe efekty wizualne. Podświetlanie wybranych elementów zielonej przestrzeni, eksponowanie określonych roślin czy optyczne powiększanie niektórych obiektów – to tylko niektóre z możliwych efektów.

Strefy funkcjonalne otoczenia domu

Zanim podejmiemy się wykonania oświetlenia posesji, warto podzielić na strefy funkcjonalne teren, który obejmiemy pracami. Wieczorne oświetlenie przydomowej przestrzeni powinno obejmować: miejsce do wypoczynku, strefę wejścia i podjazdu, teren ogrodu, a także miejsca zacienione, których oświetlenie konieczne jest z uwagi na podniesienie bezpieczeństwa przebywających w obrębie nieruchomości osób.

Ważną funkcją wieczornego oświetlenia jest stworzenie nastrojowego klimatu w strefie wypoczynkowej. Najczęściej będzie to taras, nieco rzadziej wybrany obszar w ogrodzie. Doskonale sprawdzą się tutaj lampiony, girlandy, lampy kule oraz zamontowane na elewacji budynku kinkiety.

Zadaniem oświetlenia zewnętrznego jest zapewnienie domownikom możliwości bezpiecznego poruszania się w ramach posesji po zapadnięciu zmroku. Warto zaplanować je wszędzie tam, gdzie znajdują się ogrodowe alejki. Ograniczy to ryzyko potknięć i niebezpiecznych upadków.

Konieczne jest również podniesienie bezpieczeństwa nieruchomości i przebywających na niej osób poprzez oświetlenie newralgicznych miejsc, narażonych na wtargnięcie niepowołanych osób. Oświetlona posesja da większe poczucie bezpieczeństwa i odstraszy ewentualnych intruzów.

W przydomowej przestrzeni należy zaplanować również strefę wejścia i podjazd. W tym przypadku doskonale sprawdzą się lampy dogruntowe i najazdowe. Nie ograniczą niepotrzebnie przestrzeni podjazdu, a wieczorem oświetlą go. Nad wejściem do domu warto przewidzieć lampę, która po pierwsze umożliwi po zmierzchu otwarcie kluczem zamka drzwi wejściowych, po drugie, w przypadku wieczornej wizyty niezapowiedzianych gości, ułatwi rozpoznanie osoby stojącej za drzwiami.

Klimatyczne oświetlenie strefy wypoczynkowej może współgrać z dekoracją świetlną ogrodu. Niezwykłe efekty wizualne, tworzone przy pomocy roślinności i światła, to ogromny atut ogrodowych aranżacji.

Sposób oświetlenia roślin

W aranżacji ogrodów można wykorzystać różne techniki oświetlenia pojedynczych roślin, ich grup oraz szpalerów, uzyskując w ten sposób zróżnicowane efekty wizualne.

Oświetlenie od dołu

Oświetlenie roślinności od dołu daje efekt odwrotny do tego, jaki mamy możliwość oglądać przy świetle słonecznym. W tym przypadku liście podświetlone są od dołu, a cienie skierowane ku górze. Technika doskonale sprawdza się do podświetlania drzew i krzewów. Stosując ją, należy jednak pamiętać o akcesoriach, które wyeliminują efekt olśnienia. Do tego celu sprawdzą się pierścienie oraz osłony i rastry, które nadadzą światłu określony kierunek.

Księżycowa poświata

Efekt księżycowej poświaty to niezwykle dekoracyjny sposób iluminacji roślin, który tworzy wrażenie bajkowej scenerii. Można go osiągnąć przy pomocy niewielkiej ilości światła o chłodnej barwie. Aby oświetlenie sztuczne imitowało naturalne światło księżyca, musi padać na roślinę od góry lub zostać umieszczone w koronie drzewa. Rozproszone światło, przedzierające się pomiędzy jego liśćmi, wygląda zjawiskowo. W ten sposób można oświetlić wybrane drzewo, krzew lub grupę mniejszych roślin. Efekt księżycowej poświaty pomaga w uzyskaniu w ogrodzie magicznego klimatu, który sprzyja romantycznym spotkaniom we dwoje.

Perspektywicznie

Oświetlenie perspektywiczne zakłada wprowadzenie do ogrodu źródeł światła o zróżnicowanym stopniu jasności, zmieniającym się liniowo w miarę oddalania się od obserwatora. W ten sposób można stworzyć dwie aranżacje, dające przeciwne efekty wizualne. W pierwszym przypadku najlepiej oświetlona przestrzeń znajdzie się na pierwszym planie pola widzenia obserwatora, a ta najsłabiej oświetlona – najdalej. W drugim najjaśniej oświetlone zostanie tło ogrodu, znajdujące się najdalej, a najsłabiej przestrzeń znajdująca się w jego bezpośrednim sąsiedztwie. Taki sposób aranżacji przestrzeni dodaje nocnej scenerii głębi.

Cieniowanie

Inną techniką oświetlenia roślin ogrodowych jest cieniowanie. W tym przypadku źródło światła powinno zostać umieszczone przed rośliną. Aby cieniowanie dało zamierzony efekt, za oświetlonym obiektem (w niektórych przypadkach może to być również rzeźba, fontanna i inne elementy ogrodowej architektury) musi znaleźć się ściana budynku. Na jej tle powstanie plastyczny obraz rzucanego przez roślinę cienia. Cieniowanie jest też sposobem na optyczne powiększenie oświetlanego obiektu.

Konturowanie

Techniką przeciwną do cieniowania jest konturowanie, które polega na umieszczeniu źródła światła za rośliną. W ten sposób podkreślony zostaje obrys obiektu, a wokół niego powstaje świetlisty krąg. Sama roślina pozostaje zacieniona, a szczegóły jej budowy nie są dobrze widoczne.
Istnieje jeszcze wiele innych sposobów iluminacji ogrodowej roślinności, które w zależności od ilości zastosowanych źródeł światła, ich rodzaju oraz rozmieszczenia, będą dawać różne, niekiedy diametralnie odmienne efekty. Bawiąc się oświetleniem, możemy uzyskać w ogrodzie nastrojowy klimat, stworzyć wrażenie głębi albo wyeksponować trójwymiarowość obiektów. Możliwości pozostaje wiele.

Oprawy i bezpieczeństwo

Do tworzenia ogrodowych aranżacji z udziałem roślinności sprawdzą się reflektory, naświetlacze i oprawy wbudowane w grunt. Z kolei dojście do posesji, ścieżki i ogrodowe alejki można oświetlić zarówno za pomocą opraw dogruntowych, jak i popularnych w ostatnich czasach słupków oświetleniowych. Niektórzy inwestorzy decydują się też na rozwiązania wykorzystujące promieniowanie słoneczne. Lampy solarne stosowane są tak do oświetlania terenu ogrodu, jak i podjazdu oraz strefy wypoczynku.

Oświetlenie montowane na zewnątrz budynku wymaga zastosowania opraw, charakteryzujących się wysoką szczelnością. Dzięki temu instalacja zostanie zabezpieczona przed niepożądanym działaniem wody, wilgoci, pyłów oraz ciał stałych. Wielkością, która opisuje odporność opraw oświetleniowych na te czynniki, jest współczynnik IP. Do montażu na zewnątrz budynku poleca się wybierać oprawy o IP nie niższym niż 55. Jeśli natomiast marzy Ci się efektowna aranżacja z udziałem podświetlanego oczka wodnego w roli głównej, wybierz oprawy o IP 67 lub 68.

Dlaczego warto?

Oświetlenie w ogrodzie podnosi po zmroku bezpieczeństwo użytkowania przydomowej przestrzeni i poprawia odbiór estetyczny całej nieruchomości. Właściwie zaplanowane i podzielone na strefy funkcjonalne, odstrasza potencjalnych intruzów przed wkroczeniem na teren posesji, poprawia komfort użytkowania przestrzeni w okolicy podjazdu i wejścia do domu, tworzy klimatyczne miejsce do wypoczynku oraz dekoruje ogród. Jeśli jest widoczne od strony frontowej, staje się też wizytówką gospodarzy.