Błysk, klasa i luksusowe pomysły – mistrzowie art deco i ich wpływ na współczesnych projektantów

Niewiele w historii sztuki i designu jest równie kompleksowych tendencji co art deco. Zrewolucjonizowało ono sposób życia, zmieniło koncepcje artystyczne, zmodernizowało wnętrza domów. Wpisało się w niemal każdą sferę wytworów ludzkich, wznosząc ją na dotąd nieznane obszary estetyczne. Ponadto elementy tego nurtu są obecne do dnia dzisiejszego w designie, inspirując nieustannie młodych architektów.

Pierwotny styl wprowadził nowe materiały oraz pomysły do wyposażenia wnętrz, również do projektowania lamp, które zyskały niespotykaną wcześniej stylistykę. Art deco to piękno, luksus i komfort, za którymi stali odważni i ciekawi świata projektanci. Poniżej opowiemy nieco o twórcach i ich dziełach, które przeszły do historii i niejednokrotnie do dziś zdobią wnętrza domów lub stają się inspiracją dla nowych pokoleń designerów.

Art deco wczoraj i dziś

Oryginalnie styl ten narodził się w zrujnowanej Wielką Wojną Europie, jako manifestacja nowego ładu i porządku. Po traumie, która pozostała po zakończeniu działań wojennych estetyka wcześniej panującej secesji, nie miała już racji bytu. Potrzebny był nowoczesny, odważny i inny pomysł, który będzie w stanie nadążać za człowiekiem, łaknącym piękna, elegancji i komfortu.

Jakie jest art deco?

Tak narodziła się zupełnie nowa jakość. Styl ten wyróżnia się kilkoma bardzo charakterystycznymi cechami, pozwalającymi odróżnić go niemal od innych aranżacji.
Przede wszystkim w art deco króluje geometria, widoczna w kształtach mebli oraz dekoracji wszystkich przedmiotów. Konstrukcje są proste, o wyrazistej linii, zdobione ornamentami o równie ascetycznej formie. Niekiedy pojawiają się elementy roślinne lub zwierzęce (np. liście, kwiaty lub pawie pióra) o mocno przetworzonej, zgeometryzowanej formie.

Z prostotą wnętrza wiąże się również jego skrajna symetria, która pozwala wprowadzić do przestrzeni ład i porządek, połączony z elegancją. Sprawia to, że większość przedmiotów i wyposażenia występuje w parach – dwa kinkiety z metalu na wysoki połysk po obu stronach lustra, dwa wazony z ozdobnego szkła na stoliku itp.

W art deco główny akcent położony jest na kontrasty. Pojawiają się one w odważnych zestawieniach przeciwstawnych barw, najlepiej czystych i wyrazistych (błękity, czerwienie, czerń i biel oraz złoto i srebro). Przestrzeń dynamizuje się poprzez różnorodność faktur, które ze sobą sąsiadują – metalowe lub szklane lampy na wysoki połysk, które stawia się na stoliku o marmurowym blacie, tuż przy fotelu obitym fakturalnym pluszem. Całość buduje ciekawą i bogatą wizualnie przestrzeń, w której nie ma miejsca na nudę.

W okresie dwudziestolecia we wnętrzach ponownie pojawiły się lustra o sporych, płaskich taflach, budujące ciekawe efekty optyczne. Służyły one optycznemu powiększaniu przestrzeni oraz stawały się jednym z głównych akcentów dekoracyjnych każdej aranżacji.

Mistrzowie art deco – luksus we wnętrzach niejedno ma imię

Styl okresu międzywojennego miał różne odmiany i zdominował na kilkadziesiąt lat pomysły projektantów na całym świecie – od Europy, przez Amerykę, aż do Australii. Olbrzymi wachlarz cech charakterystycznych pozwalał każdemu znaleźć w nim swoją niszę i tworzyć przedmioty piękne, które zachwycały i idealnie komponowały się we wnętrzach. Kim byli twórcy najciekawszych lamp i w jaki sposób zapisali się na kartach historii?

Rene Lalique był jednym z najważniejszych przedstawicieli secesji, który odnalazł się w nowej stylistyce. Z czasem jego charakterystyczne, dekoracyjne lampy, pełne motywów roślinnych uległy uproszczeniu, zwracając się w stronę podstawowych brył geometrycznych, z mocno stylizowaną ornamentyką. Pozostał wierny ulubionym materiałom, z powodzeniem łącząc szkło i metale (również w wersji kolorowej).

Twórcą o wyrazistej stylistyce, który wprowadził do elegancji art deco nową, luksusową jakość był Pierre Chareau. W produktach oświetleniowych łączył szkło, alabaster, metal, lakierowane drewno i marmur, dzięki czemu uzyskiwał eleganckie i stonowane kompozycje, składające się z prostych brył geometrycznych, zestawianych jednak w nowatorski, nietuzinkowy sposób. W jego dziełach o dekoracyjności lamp decydują same materiały, ich barwach oraz faktura. Do najbardziej znanych jego produktów należy lampa Quart de Rond.

Art deco to również klasyczne bryły budowane z pomocą alabastru i metalowej konstrukcji. Mistrzem eleganckiego minimalizmu w tym wydaniu był Edgar Brandt. Alabastrowe klosze kontrastujące z prostą konstrukcją, dawały niezmiernie dekoracyjny i ciekawy efekt w pomieszczeniach o mocno geometrycznym wyrazie, znacząco je ocieplając.

Art deco i światowy modernizm kochały również kolor. Nie sposób zatem nie wspomnieć o amerykańskim mistrzu wielobarwnego szkła, którego lampy o prostym kształcie oraz bogatej dekoracji witrażowej wciąż są pożądane i poszukiwane przez kolekcjonerów i miłośników dobrego wzornictwa na całym świecie.

Mowa oczywiście o Luisie Comforcie Tiffanym, twórcy firmy, która stała się jedną z najbardziej rozpoznawalnych globalnych marek.

Skrajnie prosta, metalowa konstrukcja lampy, staje się wyłącznie podstawą dla dekoracyjnych kloszy. Pojawiają się na nich ornamenty roślinne, zwierzęta (najchętniej ważki lub pawie). Piękna gra świateł i ponadczasowa elegancja każdego z przedmiotów sprawiają, że produkty oświetleniowe marki Tiffany są niezmiennie modne, choć od powstania pierwszych egzemplarzy minęło już ponad 100 lat.

Art deco a współczesność

Wzornictwo związane z tym nurtem jest niezmiernie zróżnicowane i bogate. Pojawiają się w jego ramach produkty mocno dekoracyjne i bogate oraz proste i nastawione wyłącznie na wysoką jakość zastosowanych materiałów.

Wszystkie opisane powyżej cechy są bliskie również współczesnym projektantom. Minimalizm naszych czasów potrafi mieć również oblicze bardziej eleganckie, gdzie geometria staje się tylko pretekstem do wprowadzenia odrobiny luksusu do wnętrz.

Dlatego też motywy artdecowskie regularnie powracają i święcą triumfy w światowych trendach tak, jak dzieje się w obecnym sezonie.

Dzięki dziedzictwu projektantów okresu międzywojennego, mogą powstawać takie produkty, jak nasze lampy wiszące Azzardo Wheel, łączące mleczne szkło z wypolerowanym, srebrzystym metalem, oraz kinkiety Ariel o skrajnie prostej, geometrycznej konstrukcji, które idealnie rozjaśniają każdą przestrzeń.

Współczesne odmiany artdecowskiego designu obficie czerpią z dokonań wcześniejszych pokoleń, szukając w nich ponadczasowych wzorców, które sprawdzą się też i w naszych czasach. Trudno się dziwić – geometria, symetria, eleganckie materiały i oparcie aranżacji na kontrastach barw i faktur są przecież niezmiernie bliskie niemal wszystkim twórcom minimalistycznym. A każdy czasami potrzebuje wprowadzić do swojego życia nieco luksusowego wyrazu. Art deco nadaje się do tego wręcz idealnie.