Oświetlenie zapatrzone w gwiazdy. Ponadczasowy i wieloprzestrzenny Sputnik

Wydawać by się mogło, że Kosmos i domowe oświetlenie nie mają zbyt wiele wspólnego. Teoretycznie nic ich przecież nie łączy. Gdybyśmy Wam jednak powiedzieli, że podbój kosmosu wpłynął w olbrzymim stopniu na kształt lamp, które pojawiają się w różnych domowych aranżacjach od wielu lat? Poznajcie inne oblicze Sputnika, które pokochały miliony ludzi na całym świecie.

Zimna wojna i gorące trendy w designie

Okres zimnej wojny był niezmiernie trudny pod względem politycznym. Świat żył w ciągłym napięciu i strachu przed powrotem koszmaru, który dopiero niedawno udało się zakończyć. Nikt nie chciał przeżywać go na nowo.

Najbardziej aktywnymi bohaterami działań w latach 50. zostały Związek Radziecki i Stany Zjednoczone. Kiedy w 1957 roku Rosjanie stworzyli i wysłali w przestrzeń kosmiczną pierwszego, sztucznego satelitę, świat zamarł.

Wystrzelenie Sputnika miało oczywiście wiele konsekwencji politycznych i gospodarczych. Twierdzi się, że mogło mieć wpływ na powstanie w 1958 roku programu kosmicznego NASA. Strach i tak zwany Sputnikowy Kryzys (Sputnik Crisis), przyspieszyły rozwój technologiczny, który zaowocował wysłaniem człowieka w Kosmos oraz wylądowaniem na Księżycu.

Sputnik wyglądał dość niepozornie. Centralny, kulisty element wykonany z aluminium miał średnicę 58 milimetrów. Do niego przymocowano cztery anteny o długości do 2,9 metra. Był jednak pierwszym wytworem człowieka, który osiągnął ziemską orbitę i pozostał na niej przez 92 doby, okrążając ziemię 1400 razy. Po tym czasie wszedł w atmosferę i uległ zniszczeniu. Tak skończyła się historia satelity, a zaczęło jego nowe życie w światowej kulturze.

A co ma z tym wspólnego design i aranżacja wnętrz?

Zmiany przemysłowe i nowe technologie kosmiczne pobudzały również wyobraźnię światowych projektantów. W ten sposób olbrzymią popularność zyskała pod koniec lat 50. lampa nazwana właśnie Sputnikiem, w nawiązaniu do pierwszego, sztucznego satelity.

Oprawa była naprawdę prosta. W centrum znajdowała się sfera, od której odchodziło kilka ramion, zakończonych punktami świetlnymi. Projekt był nowoczesny i zadomowił się w modnych wnętrzach w latach 50. i 60. Pojawiał się w wielu odsłonach, bazujących na tej pierwotnej formie i pięknie wpisując się w minimalistyczny, oparty na geometrycznych bryłach design tamtych czasów. Często stanowił główny element dekoracyjny przestrzeni. Z biegiem lat Sputniki przeszły do kanonów oświetlenia i klasycznych wzorów, które regularnie powracają do aktualnych trendów. Pod koniec 2018 roku znów zaczęły powracać do łask.

Korzenie Sputnika poza Rosją i USA

Wydawać by się mogło, że historia lampy Sputnik jest skrajnie prosta i klarowna. Jej początek sięga jednak czasów nieco odleglejszych niż międzynarodowy wyścig zbrojeń kosmicznych. Projekt lampy, którą jako Sputnik pokochały miliony, powstał bowiem nie po wystrzeleniu satelity w przestrzeń kosmiczną, a w przededniu II Wojny Światowej w pełnej niepokojów Italii.

Za jego autora uznaje się włoskiego projektanta Gino Sarfattiego. To jedna z ważniejszych postaci w historii włoskiego wzornictwa. Sarfatti z wykształcenia był inżynierem lotniczym, jednak przez niemal całe życie zawodowe tworzył nowoczesne i ponadczasowe projekty oświetleniowe. Jeszcze w 1939 roku razem ze wspólnikami założył Arteluce Società Anonima A.L. Przez pewien czas pełnił nawet funkcję dyrektora generalnego firmy. Przetrwali czasy wojenne, żeby tuż po niej stać się jedną z bardziej znanych marek, tworzących modne i funkcjonalne lampy.

Projekt (nr 2003), który w okresie powojennym ochrzczono Sputnikiem, powstał jeszcze w 1939 roku, realizacji doczekał się jednak dopiero w latach 50. Pierwotnie nie miał nic wspólnego z kosmicznymi maszyneriami, a odwoływał się do… fajerwerków (wł. Fuoco d’artificio). Miał znacznie więcej ramion niż satelita, choć forma rzeczywiście mogła budzić pewne skojarzenia, które zaważyły na odbiorze lampy na przestrzeni kolejnych dekad i nadaniu jej kosmicznej nazwy, która przetrwała do naszych czasów.

Nieprzemijająca moda na Sputnika lub Fajerwerki…

Bez względu na to, jak nazwiemy tę lampę, zdecydowanie weszła ona do kanonów światowego wzornictwa. I wciąż ma wielu zwolenników. Wystarczy dodać, że egzemplarze zrealizowane w Arteluce według oryginalnych projektów Sarfattiego wciąż pojawiają się na międzynarodowych aukcjach, osiągając bardzo wysokie ceny.

Ponadto pierwotna lampa stała się niesamowitą inspiracją dla innych twórców, którzy, czerpiąc z przeszłości, wciąż tworzą nowoczesne wzory, trafiające w gusta kolejnych pokoleń.

Azzardo a międzynarodowe trendy

Jak już zostało to powiedziane, koniec 2018 roku przyniósł kolejną falę mody na Sputnika. Dzięki uniwersalnej formie z powodzeniem można go stosować w większości najpopularniejszych obecnie stylów. Może stanowić główny punkt dekoracyjny wnętrz bardziej minimalistycznych, wpisywać się w nowoczesny design. Świetnie sprawdza się również w aranżacjach w modnym ostatnio nurcie eleganckiego art déco.

W Azzardo śledzimy aktualne trendy, żeby zawsze zaoferować naszym klientom prawdziwe stylistyczne perły. Nasi projektanci również pokochali Sputnika i stworzyli kilka nawiązujących do niego form >>, które odnajdą się w każdej przestrzeni na miarę XXI wieku.

Podobnie jak w przypadku oryginalnej konstrukcji, stawiamy na wysokiej jakości materiały. Lampy z serii Spider wykonano z chromowanego metalu, a w przypadku lampy Pipes lub Octopus połączono metal ze szkłem, dla uzyskania jeszcze bardziej spektakularnego efektu. Warto dodać, że nasze produkty pozwalają na użycie we wnętrzu nie tylko lamp wiszących. Poszczególne wzory należą do większych rodziny, w których znalazły się również lampy stojące oraz plafony.

Historia światowych trendów oświetleniowych jest bardzo dynamiczna. Stanowi jednak równocześnie ciągły proces, w którym nic nie znika bezpowrotnie. Może się na przykład okazać, że lampa odwzorowująca fajerwerki będzie zdobić artdecowskie wnętrze w Mediolanie, żeby następnie jako Sputnik trafić na amerykańskie sufity. Moda na nią będzie się pojawiać i ewoluować, inspirując wielu do tworzenia kolejnych wersji, które zachwycą nowe pokolenia osób kochających wyjątkowy i prawdziwie stylowy design.